English version is in bellow.
Bu yazıyı okumadan önce mutlaka Tip-1 Diyabetin Çaresi Bulunacaksa Kök Hücrelerle Bulunacak linkindeki videoyu izlemenizi öneririm. Çünkü kök hücre alanında yaptığı çalışmalarla ülkemiz ve dünyadaki önemli bilim insanlarından Prof Dr Erdal Karaöz, birincil ağızdan, tip-1 diyabetin tedavisi/çözümünde kök hücre çalışmalarının ne aşamada olduğunu videoda anlatıyor.
Vertex Pharmaceuticals tip-1 diyabet tedavisinde yenilikçi yaklaşımlarıyla dikkat çekmeye de devam ediyor. Özellikle VX-880 adı verilen kök hücre kaynaklı adacık hücre tedavisi bu alandaki en umut verici gelişmelerden biri olarak öne çıkıyor.
Geçtiğimiz ay, Haziran ayında, Amerikan Diyabet Derneği’nin (ADA) 84. Bilimsel Oturumlarında sunulan veriler bu tedavinin etkinliği ve güvenliği konusunda önemli ipuçları veriyor.
VX-880 Nedir? Kısaca Hatırlayalım…
Diyabetimben’deki Vertex ve VX-880 üzerine tıklayarak bu konudaki içeriklere ulaşabilirsiniz.
VX-880; laboratuvar ortamında kök hücrelerden elde edilen ve insülin üreten adacık hücrelerini içeren bir tedavi yöntemi. Bu tedavi tip-1 diyabetlilerin vücudunda hasar görmüş beta hücrelerini yenileyerek doğal insülin üretimini geri kazandırmayı hedefliyor.
ADA 2024 Sunumu ve Elde Edilen Sonuçlar
Vertex, ADA 2024’te VX-880 ile ilgili son verileri sundu ve elde edilen sonuçlar oldukça umut vericiydi. Öne çıkan bazı bulgular:
- Glukoz Kontrolü ve İnsülin Üretimi: VX-880 ile tedavi edilen bireyler, 90 gün içinde glukoz yanıtlı insülin üretiminde önemli iyileşmeler gösterdi. İnsülin bağımsızlığına ulaşan üç kişinin, bir yıl boyunca bu durumu sürdürdüğü gözlemlendi.
- HbA1c Seviyeleri ve Zaman İçinde Glukoz Aralığı: Tedavi sonrasında bireylerin HbA1c seviyelerinde önemli düşüşler görüldü. Ayrıca kişilerin glukoz seviyelerinin hedef aralıkta (70-180 mg/dL) kaldığı süre arttı. Örneğin; bir kişinin tedavi öncesi %40 olan zaman içindeki glukoz aralığı tedavi sonrasında %99.9’a yükseldi.
- Katılımcı Sayısı ve Deneme Aşamaları: VX-880 klinik denemesinde şu ana kadar 12 katılımcı yer aldı. Vertex denemeyi genişleterek ABD, Kanada ve Avrupa’daki yeni sitelerde toplamda 37 katılımcıya ulaşmayı hedefliyor. Bu genişleme, tedavinin daha fazla kişi üzerinde test edilmesine olanak tanıyacak ve daha geniş bir veri seti sağlayacak.
Güvenlik Profili ve Yan Etkiler
VX-880 tedavisi genel olarak iyi tolere edildi. Ancak bazı yan etkiler de gözlemlendi:
- Hafif ve Orta Şiddette Yan Etkiler: En yaygın yan etkiler arasında dehidrasyon, diyare, hipomagnezemi (düşük magnezyum seviyesi) ve döküntü yer aldı.
- Ciddi Yan Etkiler: Perioperatif dönemde (Tüm cerrahi süreç dönemi) yaşanan hipoglisemi epizodu ciddi bir yan etki olarak kaydedildi.
Bununla birlikte Vertex, bağımsız veri gözden geçirme komitesinin güvenlik ve etkinlik verilerine dayanarak, denemenin C bölümüne geçilmesini tavsiye etti.
Denemenin Durdurulması ve Yeniden Başlatılması
VX-880 klinik denemesi, iki katılımcının tedavi ile ilgisi olmayan nedenlerle ölmesi sebebiyle bir süre durdurulmuştu.
Bu durum denemenin güvenliği ile ilgili endişelere yol açmıştı. Kasım 2021’de Brian Shelton‘dan bahsetmiştim sizlere. Kendisi maalesef vefat etti.
Ancak yapılan incelemeler sonucunda ölümlerin tedaviyle doğrudan bağlantılı olmadığı belirlendi ve deneme yeniden başlatıldı. Bu süreç, tedavi güvenliğinin titizlikle izlenmeye devam edildiğini ve gerektiğinde hızlı önlemler alındığını gösteriyor.
Çalışmada Yer Alan Bilim İnsanları
- Dr. Douglas Melton: Harvard Üniversitesi’nde kök hücre araştırmaları üzerine çalışan ünlü bir bilim insanıdır ve Harvard Kök Hücre Enstitüsü’nün (HSCI) kurucu eş direktörüdür. Melton, diyabet tedavisi için kök hücrelerin kullanımına odaklanmıştır ve VX-880 gibi projelerde önemli katkıları bulunmaktadır.
- Dr. Camillo Ricordi: Miami Üniversitesi Diyabet Araştırma Enstitüsü’nde baş araştırmacı. Diyabet tedavisinde kök hücre ve adacık hücre nakli üzerine yıllardır çalışmakta ve birçok klinik denemede liderlik yapmaktadır. Dr. Ricordi adacık hücre nakli prosedürlerinin geliştirilmesinde önemli katkılarda bulunmuştur.
- Dr. James Shapiro: Alberta Üniversitesi’nde cerrah ve araştırmacıdır. Edmonton Protokolü‘nün geliştiricilerinden biridir ve adacık hücre nakli üzerine geniş çaplı araştırmaları ile tanınmaktadır. Dr. Shapiro bu alandaki birçok klinik denemede baş araştırmacı olarak görev almıştır.
- Dr. Bastiano Sanna: Vertex Pharmaceuticals’ın Araştırma ve Geliştirme Başkan Yardımcısıdır. Dr. Sanna genetik ve kök hücre terapileri konusundaki uzmanlığıyla tanınmakta ve VX-880 klinik denemelerinin koordinasyonunda önemli rol oynamaktadır.
VX-880’in Geleceği
Vertex, VX-880’in başarısını daha geniş bir tip-1 diyabetli kitlesine yaymak için çalışmalarını sürdürüyor. ABD, Kanada ve Avrupa’daki yeni klinik deneme siteleri açıldı ve yeni katılımcılar kaydediliyor. VX-880, ABD FDA tarafından Regenerative Medicine Advanced Therapy (RMAT) ve Fast Track (Hızlı Takip) tasarımları aldı. Ayrıca Avrupa İlaç Ajansı tarafından da PRIME tasarımı verildi. Bunlar tedavinin ne kadar önemli bir potansiyele sahip olduğunu gösteriyor.
Vertex ayrıca VX-264 adlı başka bir program üzerinde de çalışıyor.
VX-264, immün koruma sağlayan bir cihaz içinde kapsüllenen insan kök hücre kaynaklı adacık hücrelerini içeriyor ve immünsüpresif tedavi gereksinimini ortadan kaldırmayı hedefliyor. Bu da tedaviyi daha güvenli ve geniş kitlelere ulaşabilir hale getirebilir.
Diğer bazı önemli mali gelişmeler
*TreeFrog Therapeutics ile İşbirliği: Vertex, TreeFrog’un tescilli hücre üretim teknolojisi olan C-Stem’i kullanmak için bir lisans aldı. C-Stem, hücrelerin 3D olarak doğal vücut mikroçevresini taklit ederek çoğalmasına olanak tanır. Bu işbirliği Vertex’in tip-1 diyabetli hücre tedavileri için büyük miktarlarda tam olarak farklılaşmış hücreler üretme yeteneğini arttıracaktır.
Vertex bu işbirliği sayesinde VX-880 programını geliştirmeyi ve TreeFrog’un C-Stem teknolojisi ile kök hücre üretimini ölçeklendirmeyi hedefliyor. Böylece VX-880’i daha geniş bir kitleye ulaştırmayı amaçlıyor.
Anlaşma kapsamında TreeFrog, 25 milyon Dolarlık peşin ödeme, Vertex’ten bir sermaye yatırımı ve tam olarak farklılaşmış adacık hücrelerinin ölçeklenmiş üretim sürecinin geliştirilmesiyle bağlantılı olarak 215 milyon Dolara kadar aşamalı ödemeler alacak. Ayrıca TreeFrog, gelecekteki ürünler için klinik, düzenleyici ve ticari kilometre taşları kapsamında ek 540 milyon Dolar alabilecek.
Vertex, CRISPR Therapeutics ile olan ortak programından (CTX211) çekilme kararı aldı. Vertex bu anlaşmadan sonra da kendi tip-1 diyabet hücre tedavilerini (VX-880) hızlandırmak için belirli CRISPR/Cas9 teknolojisine yönelik münhasır olmayan hakları elinde bulunduruyor. Vertex bu haklar için CRISPR Therapeutics’e 2023 yılında 170 milyon Dolar peşin ve aşamalı ödeme yaptı. CRISPR Therapeutics gelecekte elde edilecek gelir üzerinden de ek 160 milyon Dolar daha kazanma hakkına sahip olacak.
Kaynaklar:
- https://investors.vrtx.com/news-releases/news-release-details/vertex-presents-new-data-vx-880-phase-12-clinical-trial-american
- https://diatribe.org/vertex-releases-new-data-potential-cure-type-1-diabetes
….
Latest Developments in VX-880: A Hope for Type 1 Diabetes Treatment
Before reading this article, I highly recommend watching the video at the link “If a Cure for Type 1 Diabetes Is Found, ItWill Be Through Stem Cells.” In the video, Prof. Dr. Erdal Karaöz, one of our country’s and the world’s leading scientists working in the field of stem cells, explains firsthand the current stage of stem cell studies in the treatment/solution of type 1 diabetes.
Vertex Pharmaceuticals continues to draw attention with its innovative approaches in the treatment of type 1 diabetes. Especially, the stem cell-derived islet cell therapy called VX-880 stands out as one of the most promising developments in this field.
Last month, in June, data presented at the 84th Scientific Sessions of the American Diabetes Association (ADA) provided significant insights into the efficacy and safety of this therapy.
What Is VX-880? Let’s Briefly Recall…
You can access content on Vertex and VX-880 by clicking on the link at Diyabetimben.
VX-880 is a treatment method that includes insulin-producing islet cells derived from stem cells in a laboratory environment. This therapy aims to restore natural insulin production by renewing damaged beta cells in the bodies of individuals with type 1 diabetes.
ADA 2024 Presentation and Obtained Results
At ADA 2024, Vertex presented the latest data on VX-880, and the results were quite promising. Some highlighted findings include:
- Glucose Control and Insulin Production: Individuals treated with VX-880 showed significant improvements in glucose-responsive insulin production within 90 days. It was observed that three people who achieved insulin independence maintained this condition for a year.
- HbA1c Levels and Time in Glucose Range: Significant reductions were seen in individuals’ HbA1c levels after treatment. Additionally, the duration during which individuals’ glucose levels remained in the target range (70-180 mg/dL) increased. For example, one person’s time in glucose range, which was 40% before treatment, rose to 99.9% after treatment.
- Number of Participants and Trial Phases: So far, 12 participants have been involved in the VX-880 clinical trial. Vertex aims to expand the trial to reach a total of 37 participants at new sites in the USA, Canada, and Europe. This expansion will allow the therapy to be tested on more people and provide a broader data set.
Safety Profile and Side Effects
The VX-880 therapy was generally well-tolerated. However, some side effects were also observed:
- Mild and Moderate Side Effects: The most common side effects included dehydration, diarrhea, hypomagnesemia (low magnesium levels), and rash.
- Serious Side Effects: A hypoglycemia episode experienced during the perioperative period (the entire surgical process period) was recorded as a serious side effect.
Based on the safety and efficacy data, the independent data review committee recommended proceeding to Part C of the trial.
Suspension and Restart of the Trial
The VX-880 clinical trial was suspended for a while due to the deaths of two participants for reasons unrelated to the treatment.
This situation raised concerns about the safety of the trial. In November 2021, I had mentioned Brian Shelton to you. Unfortunately, he passed away.
However, as a result of investigations, it was determined that the deaths were not directly related to the treatment, and the trial was restarted. This process shows that the safety of the treatment continues to be monitored meticulously and that swift measures are taken when necessary.
Scientists Involved in the Study
- Dr. Douglas Melton: A renowned scientist working on stem cell research at Harvard University and co-founder of the Harvard Stem Cell Institute (HSCI). Melton has focused on the use of stem cells for diabetes treatment and has made significant contributions to projects like VX-880.
- Dr. Camillo Ricordi: Principal investigator at the Diabetes Research Institute of the University of Miami. He has been working on stem cell and islet cell transplantation in diabetes treatment for years and has led many clinical trials. Dr. Ricordi has made significant contributions to the development of islet cell transplantation procedures.
- Dr. James Shapiro: Surgeon and researcher at the University of Alberta. He is one of the developers of the Edmonton Protocol and is known for his extensive research on islet cell transplantation. Dr. Shapiro has served as the principal investigator in many clinical trials in this field.
- Dr. Bastiano Sanna: Executive Vice President of Research and Development at Vertex Pharmaceuticals. Dr. Sanna is known for his expertise in genetic and stem cell therapies and plays a significant role in the coordination of VX-880 clinical trials.
The Future of VX-880
Vertex continues its efforts to spread the success of VX-880 to a broader population of people with type 1 diabetes. New clinical trial sites have been opened in the USA, Canada, and Europe, and new participants are being enrolled. VX-880 has received Regenerative Medicine Advanced Therapy (RMAT) and Fast Track designations from the U.S. FDA. It has also been granted PRIME designation by the European Medicines Agency. These acknowledgments show the significant potential the therapy holds.
Vertex is also working on another program called VX-264.
VX-264 includes human stem cell-derived islet cells encapsulated within a device that provides immune protection and aims to eliminate the need for immunosuppressive therapy. This could make the therapy safer and more accessible to a wider population.
Other Important Financial Developments
- Collaboration with TreeFrog Therapeutics: Vertex obtained a license to use TreeFrog’s proprietary cell production technology, C-Stem. C-Stem allows cells to proliferate in 3D by mimicking the natural body microenvironment. This collaboration will enhance Vertex’s ability to produce large quantities of fully differentiated cells for type 1 diabetes cell therapies.Vertex aims to develop the VX-880 program and scale up stem cell production with TreeFrog’s C-Stem technology through this collaboration, thereby intending to bring VX-880 to a wider audience.
Under the agreement, TreeFrog will receive a $25 million upfront payment, an equity investment from Vertex, and up to $215 million in milestone payments associated with the development of the scaled-up production process of fully differentiated islet cells. Additionally, TreeFrog could receive up to an additional $540 million under clinical, regulatory, and commercial milestones for future products.
- Withdrawal from the Joint Program with CRISPR Therapeutics: Vertex decided to withdraw from its joint program (CTX211) with CRISPR Therapeutics. Following this agreement, Vertex retains non-exclusive rights to certain CRISPR/Cas9 technology to accelerate its own type 1 diabetes cell therapies (VX-880). Vertex made an upfront and milestone payment of $170 million to CRISPR Therapeutics in 2023 for these rights. CRISPR Therapeutics will also be entitled to receive an additional $160 million in future revenues.
Sources:
