Alberta Üniversitesi Araştırmacıları Tip-1 Diyabetin Çözümü İçin Çalışıyor
Bu araştırma Alberta Üniversitesi Diyabet Enstitüsü’nde, 1990’lardan bu yana çalışılıyor.
1990’ların sonunda bulunan Edmonton Prokolü ile tip-1 diyabetin çözümü üzerine yıllardır büyük bir emekle çalışan bir ekip.
Kanadalı Cerrah Dr. James Shapiro, Edmonton Protokolü’nün geliştirilmesine 20 yıldır öncülük ediyor.
Dr. Shapiro ve meslektaşları, Alberta’da yaşayan tip-1 diyabetlileri, adacık hücre nakliyle tedavi etmeye başlayabildiler. Kendilerinin yönettiği diğer adacık hücre nakil merkezleri ise Montreal ve Vancouver’da.
Öncelikle Edmonton Protokolü’nü anlayalım.
İnsülin üreten adacıklar Liberase adı verilen bir enzim karışımıyla izole ediliyor. Bu yöntemde amaç her zamanki gibi bağışıklık sisteminin saldırısının önüne geçebilmek. Aksi halde bağışıklık sistem saldırısını önlemek adına bi dolu ve negatif etkisi yüksek ilaç kullanılmak zorunda.
Mart 1999‘da tip-1 diyabetli bir kişi Edmonton Protokolü uygulanarak tedavi edildi. Ardından 7 kişi daha tedavi edilmiş. Ve 1 yıl boyunca insülin bağımsız bir hayat sürmüşler.
Ekip, 1999 ve 2009 yılları arasında, pankreas adacığı alan 571 tip-1 diyabetli hakkındaki verilerini sundu . Nakilden iki yıl sonra yaklaşık yarı sayıdaki kişi insülin bağımsız bir yaşama sürebildi ama sonrasında tekrar insüline başlamak zorunda kaldılar.
2000 yılından bu zamana ise, birkaç yüz kişiye daha adacık nakli yapıldı. Nakilden bir yıl sonra, tip-1 diyabetlilerin % 50-68’inin ek insülin almasına gerek kalmamış. Ancak bu işlemden beş yıl sonra %10’dan daha az kişi insülinsiz yaşama devam edebilmiş.
2021 yılı yani günümüzdeki durum ise şu yönde;
Dr. Shapiro ve ekibi tip-1 diyabetin uzun vadeli çözmek için, ikinci kez, tedavi geliştirme çalışmalarına tekrar başladı.
Dr. Shapiro, “Bu çalışmadaki en büyük teorik zorluklardan birinin, tip-1 diyabetlilerin kendi hücrelerini tekrar yerleştirdiğimizde ve anti-ret ilaçları vermediğimizde, otoimmün süreç (bağışıklık sisteminin saldırısının.) hala aktif olma hali ve yeni hücreleri tahrip etmesi.” dedi.
Herhangi bir bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanmadan, hücreleri yeniden programlamanın, oto-immün sistem tarafından yok edilmemesini sağlamak için ek bir protokol gerekliliğinden bahsetti. Ve bunun için de daha çok adacık hücresi ihtiyacı olduğunu vurguladı.
Bu sebeple de British Columbia Üniversitesi Diyabet Araştırma Grubu’ndan Dr. Timothy Kieffer tarafından geliştirilen bir protokol benimsendi. İnsülin salgılayan hücrelerin toplu olarak üretilmesini başaran Dr Timothy ve ekibi de Alberta Üniversitesi Diyabet Enstitüsü araştırmasına implamente edildi. Bu araştırma da çok ilginç. https://www.forbes.com/sites/johnfarrell/2015/11/20/canadian-researchers-recognized-for-diabetes-breakthrough-using-stem-cells/?sh=387bc45b3d7a linkinden detaylarına ulaşabilirsiniz.
Dr. Shapiro, “Bu yaklaşım ve proje ortaklıkları bizi çok heyecanlandırıyor. Tip-1 diyabeti bu tür hücrele ve denemelerle iyileştirmenin gerçekten mümkün olduğunu düşünüyoruz.” şeklinde vurgu yaptı.
Kanada Diyabet Araştırma Enstitüsü Vakfı’nın da bu araştırma için fon desteği sağlama çalışmaları da devam etmekte. Vakfın Genel Müdürü Melanie Hibbard’ın da iki oğlu tip-1 diyabetli. Hedefleri 2022 yılına kadar 22 Milyon Dolar toplayabilmek.
Dr. Shapiro, “Kanada, insülinin keşfiyle, diyabet yönetiminde, baştan beri liderdi. Kanadalılar olarak bu bilimsel geleneği sürdürmek en büyük umudumuz.” dedi.
Kaynakça
Alberta Diabetes Institue Research
test