Anasayfa T1D Hakkında Herşey Somogi Fenomeni, Geri Tepme Fenomeni ve Şafak Fenomeni

Somogi Fenomeni, Geri Tepme Fenomeni ve Şafak Fenomeni

18 30.694 görüntüleme

Somogi Fenomeni, Geri Tepme Fenomeni ve Şafak Fenomeni

Somogi Fenomeni, Geri Tepme Fenomeni ve Şafak Fenomeni

Baya zaman oldu galiba diyabetliler (şeker hastası) için bazı fenomen türlerini anlatalı ama artık hepsini bir arada yazmak gerekiyordu.

Bu fenomenlere dikkat. Zira tip-1 diyabetli hayatlarımızda kan şekeri yükseklik ve düşüklükleri, insülin doz ayarlamaları gibi bazı konularda sebep ararken sebebi bulmamıza yarar sağlayak önemli detaylar.

Gece yatarken kan şekerimiz istenen düzeyde olmasına rağmen sabah kalktığımız ölçtüğümüz açlık kan şekerlerimiz bazen ya da sık sık yüksek çıkabiliyor. Ya da hipoglisemi sonrası yaşanılan hiperglisemi durumları oluyor.

Bizim de kendi içimizde acaba neden olabilir diye sürekli sorduğumuz sorulardan birkaçı.

Bu tarz bir durumun sebebi ya Somogy Fenomeni’nden, Şafak Fenomeni’nden (Dawn Fenomeni) ya da Geri Tepme yani Rebound Fenomeni’nden kaynaklı olabilir.

Gece uyurken vücudumuzda salgılanan büyüme hormonu, kortizol, glukagon ve adrenalin gibi hormonların aşırı derecede salgılanması ile sabaha kan şekeri yüksek çıkıyorsa buna Şafak Fenomeni denir.  Genellikle çocuk ve ergenlerde görülür. Ayrıca Şafak Fenomeni’nin önemli belirtilerinden biri de gece 3-4 gibi ölçülen kan şekerinin yüksek çıkmasıdır. Bu durumda yapılan uzun etkili insülinin dozu arttırılabilir ya da insülin yapılan saat değiştirilebilir.

Bazen de uykudayken kan şekerimi biz farketmeden de düşebiliyor. Bu düşüşü gören beynimiz vücudumuzun şeker deposu karaciğere emir gönderip kana şeker pompalanıyor. Aynı zamanda kas ve yağ dokusundan da şeker salınımı oluyor kana. Ve yine bu sebeple sabahki açlık kan şekerimiz yüksek çıkıyor. Buna da Somogy Etkisi deniyor. Somogy Etkisi’nden gece 3-4 gibi ölçülen kan şekeri düşük çıkar.  Bir de bazı sabahlar kan şekeri yüksek iken bazı sabahlar düşük  çıkar. Böyle bir durumda akşam ya da gece yapılan uzun etkili insülin dozunun azaltılması ile problem çözülür.

Geri Tepme yani Rebound Fenomeni’nde ise vücudumuz kan şekeri düşüklüğünü kendi savunma mekanızması ile düzeltmeye çalışır. Kan şekerimizi yükseltmeye çalışan bu mekanizmalar bazen biraz fazla etkili olur ve hipoglisemiyi takip eden saatlerde kan şekeri yükselebilir.  Yani kısaca hipoglisemi sonrası hiperglisemi yaşanır. Bu durumda yaşanan hiperglisemiyi tekrar normale getirmek için ek doz insülin yapılırsa dikkatli olunmalıdır. Çünkü ek doz kan şekerini hızlıca düşüşe geçirir ve yine hipoglisemiyle karşı karşıya kalırız.

 

  • merhabalar,verdıgınız bılgıler ıcın tskler esra hanım.bunların bellı bır nedenı yok sanırım.yada su oluyor soyle yapmalıyım gıbı bır sonucta cıkaramıyoruz:(

    • Selen Hanım,

      Aslında yazıda sebepleri net bir şekilde bir yazıyor. Hatta neler yapılması gerektiği hakkında da ip uçları var. Buradaki sıkıntı sebebi bulmak değil, sebebi bulduktan sonra çözümü nasıl oturtabileceğimiz.

      Mesela gece yatarken, saat 3-4’te de ölçüm yapıp kendimizdeki durumu tahlil edebiliriz.

      sevgiler

  • merhabalar! ilk önce değerli paylaşımlarınız için teşekürler.
    gece 3-4’te ölçüm yapmak! evet doktorlarda öyle diyor, ama sürekli de gece ölçüm yapamıyoruz.
    ben üzgünüm ama burada selen hanım’a katılıyorum malesef!!!

    • Adem Bey Merhaba,

      Zaten bunu sürekli yapmak gerekmiyor. Ki doktorlar da her gece mutlaka 3’te kalk demiyor diye biliyorum.

      Ben dönem dönem yapıyorum genel durumu görmek adına. Zaman zaman siz de yapın derim.

      sevgiler

  • Doktornkontrolüne gitmeden bir hafts öncesinde yapabiliriz,ölçüm sonuçlarında gece ölçümüde olursa 3 yada 5 günlük iyi olur bence.

  • Merhaba Esracım
    Gece uzun etkili insülin kullanan bir diyabetli olarak çıkan sonuçlarımı daha bilinçli değerlendircem.Bazen cok beklnmedik değerlerle karşılaşıyorum çünki eminim bir çok arkadaşımdada oluyordur.teşekkürler canım.

  • herkese merhaba
    ilgisi ve bilgisi olan herkesten yardım bekliyorum. Yine berbat bir gece geçirdim ve şu anda dayak yemiş gibiyim. akşam insülinlerimi yaptım yemeğimi yedim pek fazla iştahım yoktu sadece çorba içtim ve sonrasında çok fazla düşmesin diye bi tane de bisküvi yedim ( çizi )
    yemekten önce 136 2 saat sonra 247 yatmadan önce ölçtüm bu da yemekten 4 saat sonra falandı herhalde 186 buraya kadar bi sorun yok. gece 4 te bi uyandım neredeyse komaya giricem düşünemiyorum konuşamıyorum bütün organlarım tir tir titriyor zar zor eşimi kaldırdım şekerimi ölçtü sonuç 83 neyse biraz meyve suyu biraz peynir ekmek kendime geldim ve uyudum. uyandığımda tekrar ölçtüm sonuç 276 ve eminim bu düşmüş hali.
    esas merak ettiğim diğer bir konu bazen 50 lere düşüyor hiç hissetmiyorum bazen 90 larda 100 lerdeyken bile çok kötü oluyorum. bazen 1 tane armut yiyorum 300 lere fırlıyor bazen hamur işi yiyorum abartarak hiç yükselmiyor
    durum bu işte biraz karışık bi yazı oldu galiba kusura bakmayın. ne ben ne de gittiğim doktorlar bu duruma bi anlam veremedi ve bu iniş çıkışlar artık beni çok hırpalamaya başladı.
    yardımcı olan ya da olmaya çalışan herkese şimdiden çok teşekkürler. saygılarımla

    • Mehmet Bey Merhaba,

      Çoook geçmiş olsun. Tekrarları olacak ama bunu da yaşamış olmanın geçmiş olsunu bu 🙂

      Ciddi bir dalgalanma söz konusu kan şekerlerinizde. Naçizane önerim insülin pompası. Hiçbir doktor size pompa önermedi mi? 83 kan şekeri ile bu kadar ciddi bir atak geçirmiş olmanız da ayrı bir durum.

      Bence en azından değişimi görebilmek adına demo bir insülin pompasını Medtronic ile görüşerek ücretsiz alın. Ki bu uygulama ücretsiz. Eskiye oranla bir gelişim görürseniz pompaya geçmek en doğrusu olabilir.

      sevgiler

  • Çok tşk. ederim Esra Hanım.

    Bende artık ciddi ciddi düşünüyorum pompayı özellikle de sizin paylaşımlarınız videolar falan baya bi rahatlattı beni. p.tesi günü insülinlere rapor çıkartmak için buradaki devlet hastanesine gittim dahiliye doktoru bi firmanın numarasını verdi dana galiba markası ama benim önceliğim medtronic olacak. doktora ben kullanamam falan dedim bi tane sivil polis var seni onunla tanıştırayım sana detaylı şekilde anlatır hem o kullanıyorsa sen çok daha rahat kullanırsın dedi.
    bazen 83 de kriz geçirirken bazen 50 lerde hiç bir şey hissetmemek çok garip geliyor bana bugün öğlen tamamen abarttım farkındayım 😀 tam 6 tane tost yedim mesela en fazla 125 i gördüm. bazen arkadaşlarla okey falan oynarken 10 bardak çay içtiğim oldu ve hepsine 2 şeker attım en fazla 105 kaldı ki ne insülin ne de tatlandırıcı hepsine daha yeni başladım sayılır
    ne ben ne de doktorlar çıkamadı işin içinden. bi defasında sırf yüksek çıksın da doktorlar ilgilensin diye iki tabak dolusu pirinç pilavı yiyip 2 saat sonra öyle gittim hastaneye 138 çıktı ve doktor bişeyin yok senin deyip geri gönderdi. böyle garip bir durum işte sizinde kafanızı şişirdim kusura bakmayın 🙂

    • Mehmet Bey Merhaba,

      6 tost, şekerli çaylar. İnanamadım okurken. Burada öncelikli olarak doğru teşhisin konulması lazım.

      Bu arada balayı döneminde olabilir misiniz? Yiyiyorum. Yiyiyorum. Şekerde kıpranma yok 🙂 Bu durum sanki balayındayım ben diyor.

      Marka konusunda tercih sizin elbette. Ama yerinizde olsam her 2 markanın da demosunu kullanır ve ona göre karar veririm. En doğru karar bu şekilde verilir diye düşünüyorum.

      sevgiler

  • ESRA HANIM
    Gittiğim bi doktor sende besin intoleransı var aldığın bazı gıdalar pankreasını baskılıyor ve insülin salınımını engelliyor demişti o zaman pek inandırıcı gelmemişti açıkcası bana ama acaba gerçekten böyle birşey mümkün müdür. eğer böyle birşey varsa belki de pek çoğumuz için bir umut olabilir mi.?? Mesela benim hipoglisemi ataklarımda küp şeker kola fanta vb. şeylerin hiç bir faydası olmuyor illa ki karbonhidrat almam gerekiyor.
    Son yapılan OGTT testinde vücudumda çok az bi insülin kaldığı açıkca görülüyor doktor yakında bu da tamamen biter dedi.
    Son olarak ocak ayında medical park ta yapılan hba1c 8.4 çıkarken mart ayında son gittiğim hastane de sonuç 6.2 çıktı ve ben zaman aralığında ne ilaç kullandım ne de dikkat ettim şekerim de genelde 200 üstündeydi 🙂 acaba sorun hastaneler de mi bende mi? bilemedim 🙂

  • HbA1c 9,3 TSH 18,58 iken 15 gün süren insülin tedavisi oldum. Dozaj 3 kez düşülmesine karşı kan şekeri hep düşük çıkıyordu. İnsülin tedavisinden vaz geçip diyete başladım. İnsülinsiz 6 ay geçti HbA1c 6, TSH 3,96. Gündüz açlık ve tokluk ölçümleri sürekli normal gitmesine rağmen sabahları aç karnına ölçümlerde kan şekeri 130 civarında. En son ölçümümde sabah 08:00 açlık kan şekeri 149, sabah 10:00 tokluk kan şekeri 107 (düşük). N e önerirsiniz?

    Teşekkürler… Saygılarımla…

  • Merhaba Esra Hanım,
    Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkürler. 6 yaşında tip-1 diyabetli oğlumuzda bahsettiğiniz şafak fenomeni etkisini zaman zaman yaşadık. Oğlum 2 yaşından beri tip-1 diyabet ve 4 yaşına kadar bu etkiyi daha net gözlemledik. Ancak son 2 senedir bizde farklı bir durum var; gece 3 ölçüm sonucu iyi, sabah kalkış iyi ancak uyanıştan kahvaltıya kadar geçen zamanda kan şekeri anormal yükseliyor. Sabah 7 civarı uyanıyor ve kan şekeri 120-130 gibi ideal bir değer ancak okulda 8:30 da kahvaltıya başlamadan önce açlık kan şekeri 250 (hatta libre olduğu için okun dik yükseldiğini görüyoruz). Bu durum (değerler değişse de) her gün yaşanıyor yani mutlaka uyanış kan şekeri ile kahvaltıdan önceki açlık kan şekeri arasında -ki bu 1-1,5 saatlik bir süre ve kesinlikle birşey yemiyor- ciddi bir yükseliş oluyor. Acaba siz daha önce böyle bir durumu duydunuz mu? bir fikriniz var mı? bu yine de bir çeşit şafak fenomeni mi ne dersiniz?
    Teşekkürler, saygılarımla.

    • Cevap Bırak

    This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.