Tip-1 Diyabet Komplikasyonu ‘Nöropati’

KomplikasyonlarTip-1 Diyabet Komplikasyonu 'Nöropati'

Nöropati

Diyabetik sinir hasarına ‘diyabetik nöropati’ denmektedir.

Diyabetli bireylerin yaklaşık yarısında sinir hasarı çeşidi vardır.

Zamanla aşırı yüksek kan şekeri özellikle bacaklarda sinirlerimizi besleyen küçük kan damarlarının duvarlarına zarar verebilir. Vücudumuzdaki sinir ağı; sıcaklık ve dokunma ile ilgili bilgileri beynimize mesaj olarak gönderirler. Böylece beynimiz ne zaman ve nasıl hareket edeceğimizi de ilgili yerlere söyler. İşte tam bu noktada eğer sinir hasarı oluşursa bu sistem çalışamaz duruma gelir.

Nöropati Türleri

Periferik Nöropati

Belirtiler

  • Ayaklarda karıncalanma
  • Ağrı veya artmış duyarlılık
  • Ayaklarda yanma, bıçaklanma ve ağrı
  • Ayakların dokunmaya karşı daha duyarlı hale gelmesi
  • Ellerimiz ve ayaklarımız bazen ya çok sıcak ya da çok soğuk olabiliyor
  • Ayaklarımızı uyuşmuş ya da ölü gibi hissediyoruz
  • Ayaklarımızda kabarcık ya da yaralanma olsa bile herhangi bir ağrı hissetmiyoruz
  • Ayaklarımızın şekli değişti.  Kaslar ve kemiklerden ibaretmiş gibi görünüyor
  • Bacaklarda ve ayak üzerlerinde açık yara var ve geç iyileşiyor

Otonom Nöropati

Otonom nöropati;  otonom sinirler ile diğer organlar arasındaki yani mesane, bağırsak ve genital bölgeyi etkiler.

 

Diyabetik Nöropati

Diyabetik nöropati, uzun süreli tip-1 veya tip-2 diyabetlilerin periferik sinir sisteminde hasar oluşmasıdır.
Bizlerde hiç bir belirti veremeyebileceği gibi el ve ayaklarda ağrı, uyuşma, iğnelenme belirtilere neden olabilir. İlerlemiş türlerinde kaslarda güçsüzlük, dokularda beslenme bozuklukları, ciltte renk değişikliklerine neden olabilir. Diyabetik nöropati kol bacak gibi uzuvları etkilediği gibi, bağırsak, üriner, seksüel fonksiyonlar, kalp gibi iç organ ve sistemleri de etkileyebilir.

Biz diyabetlilerin yaklaşık yarısında diyabetik nöropati gelişmektedir. Benim gibi diyabetteki kıdemi  10 yılı aşmış bireylerde diyabetik nöropati ortaya çıkma riski oldukça artmaktadır. Kan şekerini kontrol edememe, obezite ve hipertansiyon  varlığı da bu riski daha da yükseltir.

Diyabetik Nöropatinin Neden Oluşur?

Kan şekeri veya glukoz yüksekliğinin sinir hasarının temel nedeni olduğu görülmektedir.

Diyabette sinir hasarı, metabolik nedenlerle periferik sinir aksonlarında beslenme bozukluğu, kılcal damar dolaşımında yetmezliğe bağlı iskemi, yüksek kan yağları , bağışıklık sisteminin organizmanın kendisine saldırısı olarak sinir hasarı, karpal tünel sendromu gibi mekanik nedenler, sinir dokusundaki hasara kalıtsal yatkınlık, alkol ve sigara kullanımı gibi faktörlerin etkisi ile oluşmaktadır.

Diyabetik Nöropatinin Literatür Belirtileri?

Başlangıçta ellerde, ayak uçlarında hafif uyuşma, karıncalanma, yanma, üşüme gibi belirtiler varken ilerlemiş durumlarda, şiddetli ağrılar, deride renk değişiklikleri, kaslarda erime gibi belirtiler eklenir. Daha ileri durumlarda diyabetik otonomik nöropati denilen, mide barsak, kalp gibi iç organları da etkiliyen belirtiler görülmeye başlanır. Kalbe ait otonomik ve ağrı sinir liflerinin hasarı ile sessiz miyokard enfarktüsü denilen, hastanın farketmediği kalp krizleri de diyabetin seyri içinde karşılaşılabilen nadir durumlardan biri olur.
Diyabetik nöropatide periferik sinir sistemi değişik şekillerde etkilenebilir. En sıklıkla el ve ayaklarda uçları tutan, simetrik, hem duysal hem de motor sinirleri etkiliyen tipi görülür. Bunlar dışında yalnız bir siniri etkiliyen, birden çok tek siniri etkiliyen tipleri de görülebilir. Ayrıca kafa sinirlerinde de hasar oluşturabilir. Otonomik nöropati, ani tansiyon düşüklükleri (hipotansiyon) veya kalp ritm problemlerine yol açabilmesi ile en çekinilen tiplerinden biridir.
Diyabetik nöropati, periferik sinir uzantılarının kılıf yapılarını tutabildiği gibi  doğrudan aksonu veya her ikisini birden etkiliyebilir. Bu etkilenmenin türü de hastalığın belirtilerinde değişikliğe neden olabilir.

 

Diabetik Nöropatide Hastaların Hissettiği Belirtiler?

  • El ve ayaklarda parmak uçlarından başlayarak uyuşma, yanma, karıncalanma, üşüme, iğnelenme
  • El ve ayak kaslarında erime
  • Bulantı, kusma, kabızlık, gece ishalleri
  • Ani ayağa kalkmalarda tansiyon düşmesine bağlı göz kararması, baygınlık hissi (ortostatik hipotansiyon)
  • İdrar tutmada güçlük (kaçırma veya yapamama)
  • Mesane sorunları
  • Erkekte sertleşme sorunları, kadınlarda cinsel disfonksiyonlar
  • Kilo kaybı

Diyabetik Nöropatiden Nasıl Korunulabilir?

Kan şekerinin iyi kontrolü diyabetik nöropatiden korunmanın en iyi yoludur. Ancak bu konuda genetik eğilimlerin rolü bulunduğu ileri sürülür ve gizli şeker denilen yalnızca oral glukoz tolerans testi bozuk hastalarda bile diyabetik nöropati gelişebilmektedir. Bu durumda yapacak birşey yok diyerek gereken önlemleri almamak doğru değildir. Diyabetik nöropati gelişiminde değiştirilebilir risklerin azaltılması doğru olacaktır. Kan yağlarının düşürülmesi, alkol ve sigara tüketiminin bırakılması bunlardan bazılarıdır.

Diyabetik Nöropati Tanısı Nasıl Konur?

Diyabetik nöropati tanısı hastalık öyküsü ve ayrıntılı bir bir nörolojik muayene ile konur. Muayenede kan basıncı, kalp hızı, kas gücü, yüzeysel duyu bozukluğu (dokunma, ağrı ve ısı), vibrasyon ve eklem pozisyonuna bakılır.

Eğer doktorlarımız gerekli görürse aşağıdaki ek tetkiklere ihtiyaç duyabilir.

Sinir İletim Testi (EMG):

Bu çalışma kalın çaplı sinir liflerinin fonksiyonları hakkında bilgi verirken, ince ve çıplak sinir lifleri hakkında bilgi vermez. Bu nedenle EMG’nin normal bulunması periferik nöropati varlığını dışlamaz. Küçük çaplı lif etkilenmesinin düşünüleceği bu durumda ek tetkiklere başvurmak gerekir.

Kalp Hızı Değişkenliği ve Terleme Fonksiyon Ölçümü:

Bu ölçümler hekim tarafından muayene sırasında ölçülebilir. Hasta yatarken, ayakta iken, hızlı solunum yaparken ve derin nefes alarak ıkınma sırasındaki kalp hızı değişimleri belirlenebilir.

Bu test çoğu EMG laboratuvarlarında yapılabilen basit bir testtir.

 

Mesane Fonksiyonları:

Diyabetik nöropatide mesane fonksiyonları yani mesane boşalmasında sorunlar ortaya çıkar. Özellikle mesanenin işeme ile tam boşalması sağlanamaz. Ürodinamik yöntemler ve işeme sonrası batın ultrasonografisi ile mesanenin boşalma fonksiyonu ölçülebilir.

 

Sinir Biopsisi:

Periferik sinirlerdeki hasarı gösterebilmek için çok nadiren başvurulan bir tanısal yöntemdir. Ancak diyabetik nöropati tanısında yeri sınırlıdır.

Deri Punch Biopsisi:

Epidermiste bulunan çıplak sinir uçlarının sayısının ve yoğunluğunun belirlendiği özel bir yöntemdir. Tekniğin zorlukları nedeni ile ülkemizde yaygın kullanımı yoktur. (Yardımcı kaynaklar: http://www.burhanettinuludag.com.tr/, martidergisi.com)

Görsel: doktorsitesi.com

13 YORUMLAR

  1. merhabalar,ben de emg testı yapıldı gecen yıl bır sey cıkmamıstı fakat burada goruyorumkı baska testler de yapılmalıymıs.bunları ılk defa gordum.Kalp Hızı Değişkenliği ve Terleme Fonksiyon Ölçümü bunu bız norolog bır doktordan ısteyebılrız sanırım.ben de terleme cok oluyor.esra hanım hatrlarmısınız bılmem ılk bu sıteyı kesfettıgımde terlemeyle ılgılı sıkayetımı dıle getrmıstım.ozellıkle bır ıs yaptıgımda daha cok terlıyorum ama normalden fazla.
    mesane fonkısyonları testını de bır urolog a gıdıp yaptrabılrız sanırım ama hastanelerde heralde yapılır bu test dıye dusunuyorum.mesanede de tam ıdrarı yapamamıs hıssı oluyor bazen.terleme ve mesane ıle ılgılı aynı durumları yasayan varmı?
    tskler.svg.

    • Selen Hanım Merhaba,

      Bende de çok fazla terleme oluyor. Ama bu normal günlük standart tempoda olmuyor. Hafiften il yoğunluğum bir artsın başlıyor terleme. Bazen de hiç sebep yokken oluyor bu terleme. Ki bir de gece yatarken yorgan örtmek bile bana zor geliyor. Ara sıra yorgan örtüyorum.

      İdrar testi her hastanede yapılabilir bir şey diye biliyorum. Ki bende çok nadiren idrarımı tam yapmadığım hissiyatı oluyor.

      Ama benim farklı bir bakış açım var. Lazer epilasyona gidiyorum. Maksimum uygulama hızı 50. Ben çok fazla bir şeş hissetmiyorum. Sinek ısırığı gibi geliyor. Ki bazı kadınlar 50 de avazları çıktığı kadar bağırıyormuş. Kıl yoğunluğu azaldığı için olabilir dedi bu işi yapan uzman. Ancak ben de yakın bir zamanda standart testlerin dışında bu testleri de yaptıyor olacağım.

      sevgiler

  2. bende de gece ılk yataga gırdıgımde usuyorum sonra sabaha karsı genelde uyanıyorum ozamanlar boyun bolgem ozellıkle terlemıs kalkıyorum.saç kurutma makınası genelde ımdadıma kosuyor kurutup tekrar uyuyorum:)lazerle ılgılı bence o hıssıyatla ılgılı deıl sızın agrı esıgınızle ılgılı bırsey:)agrı esıgınız bayagı yuksekmıs:)benımkı cok dusuk:)
    bırde ıdrar testı dedıgınız normal ıdrar tahlılımı yoksa ustte bahsettıgınız mesane ultrasonumu?bunu hastaneler yapar heralde.
    bılgılerınız ıcın tskler:)svg.

    • Selen Hanım,

      İdrar testinin formatını hatırlamıyorum ama birkaç kap veriyor doktor ve onun belirttiği şekilde idrarı yapmanızı ve tekrar birkaç gün sonra getirmenizi istiyor. Ama nasıl yapıldığını unuttum 🙂

      Standart ultrason bu mesane ultrasonu. Karın bölgesinin altında mesanenin olduğu bölgenin ultrasonu çekiliyor. Bence her hastane yapar.

      sevgiler

  3. Ben idrar testi ile ilgili bilgeileri veriyim. Nöropatiye bağlı mesane sorunu, kişinin idrarının gelmesini hissetmemesi ya da tamamını çıkaramaması olarak tanımlanır. Bununla ilgili testte, idrar hızı ve şiddetinizi ölçecek özel bir tuvalete çok sıkışmış halde idrar yaparsınız. Eğer şiddet yetersizse mesane ultrasonu ile içinde idrar kalıp kalmadığına bakılır. Şiddet yeterliyse sorun yoktur. Selencim diğer testler Emg de sorun çıktıktan sonra ileri nöropatik sorunlarla ilgili şikayet varsa yapılır. Yani EMG de birşey çıkmadıysa zaten doktorlar istemez sen rahat ol.

  4. Selen hanım gece terlemeleriniz varsa uyanınca bir kan şekeri bakın bence…kan şekeriniz gece düştüğünde de terleme görülebilir..

  5. nesıl hanım sekerıme bakıyorum normal cıkıyor.problem yok onunla ılgılı.bazen oluyor bazen olmuyor.ama dısarıya cıktıgımda mesela bıanda sıcak geldıgınde hemen terlıyorum.o da ruzgarlı bır hava varsa mesela sonradan hasta olmama sebep oluyor.cıldıyecıye de gıttım bısey demedı.vucudunuzun yaptıgı bırsey dıyor.boyle ıste.tskler.

  6. ben 2 aydır tip1 yeni tanı konuldu bende son 1 ayda kollarım ve bacaklarım çok güçsüzleşti ve buz gibiler ısıtamıyorum özellikle ayaklarım uyuşuyor. evde iş yapamaz oldum çorbayı karıştırırken bile kollarım kopuyor sanıyorum en çok gücüme giden çoçuğumu parkta salıncakta sallayamaz hale geldim çok ağrıyor kollarım bu diyabet yüzünden mi oluyor hangi doktora başvurmalıyım endokrin mi nörolojiye mi . Bu hastalıkta yeniyim HBA1C 12.9 hipertansiyon ilacı başladılar, gözlerde katarak başlamış, dişlerimde sorunlar çıkmaya başladı,jinekolojik sorunlar yaşıyorum,taşikardi çıktı …. Yaşım 34 hepsi birden mi saldırıyor vücuda, pes ediyorum bazen .Ama 3 çoçuk birde kocam gözümün içine bakınca hadi mine ayağa kalk diyorum ama psikolojik olarak bittim 2 ayda . Zor bir hastalıkmış ALLAH herkese şifa versin…

  7. Merhaba, yaklaşık 10gundur sol ayağımın üstünde az bir şişlik var. Çorap giyerken sanki kas çekilmesi gibi oluyor. Ha1c 5.8 civarlarında yani şeker fena gitmiyor. Elbette ki ara ara yükseliyor ama uzun sure yuksek tutmadan dusuruyorum. Nöroloji ye gittim emg testi istedi. Birde ayağımın üstüne bastığımda belli yerde acı hissediyorum. Böyle birşey yaşayanınız var mı?
    Saygılar

Tip-1 Diyabet ve Getirdiği Diğer Hastalıklar « DiyabetimBen.com için bir cevap yazınCevabı iptal et

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Diğer yazılar

%d blogcu bunu beğendi: